rodzajowa, np. studnia z żurawiem czy też dziewczyna niosąca wiadra, została pokazana bardziej swobodnie, z większa doza realizmu. Podobnie jak w przypadku naiwnych scen w malarstwie, także tu spotykamy niezbyt sprawnie narysowane postacie, np. poddanych chłopów, rzadcy i pana. Wymowa tych moralitetów wydaje się dzisiaj humorystyczna, zwłaszcza gdy zważymy, że kafle pochodzą z pieców dworskich, co podpisom w rodzaju: "słuchaj pana", odbiera znaczenie manifestu ludu pracującego. Ciekawsze, świadczące o wyobraźni plastycznej ich twórców, są zwierzęta (smoki? konie?) na kaflach ze Szczytna, łączące żywioł dekoracyjny ze swoboda rysunku, niełatwa do osiągnięcia w tej technice. <br>W malowanych kaflach dostrzec można wpływy i odmienności