W wyniku zaniku pary wyspecjalizowanych ramion (czułków), niemal zupełnego zaniku muszli i skrócenia ciała (cechy związane z przejściem do mniej ruchliwego czy wręcz bentosowego trybu życia) w środkowej jurze powstały z kalmarów ośmiornice (ryc. 9.11). Początkowo, podobnie jak reliktowe dziś Vampyroteuthis, miały one jeszcze szczątkowe płetwy.<br>Właściwe belemnity o kalcytowych, wtórnych rostrach znanych od najwcześniejszej jury dotrwały do końca kredy, być może przeżywając nieznacznie amonity. Jedynymi dzisiejszymi głowonogami, które zachowały aparat hydrostatyczny (prócz łodzika), są przybrzeżne mątwy (Sepia) i głębokowodna Spirula. Ta ostatnia zachowała wewnętrzną budowę muszli embrionalnej taką, jak u amonitów, a nie belemnitów. Początki jej linii ewolucyjnej sięgać