mają wielki wpływ na absencję wyborczą. Jeśli mój kandydat ma - według badań opinii - murowane szanse, nie warto trudzić się i oddawać na niego głosu, bowiem i tak wygra. Jeśli, na odwrót, sondaże wskazują, że ma niewielkie szanse, tym bardziej nie ma sensu fatygować się do urny. Gdy z kolei dwaj kandydaci mają podobny program, logicznie jest głosować na tego, który ma lepsze sondażowe notowania. Z takiego myślenia biorą się późniejsze cudy nad urną: co innego wyborcy deklarują wcześniej ankieterom, a inaczej zachowują się w dzień wyborów. Różnice - jak się okazało - mogą być kilkuprocentowe! Ponadto prognoza wyborcza nie jest prostym przełożeniem deklaracji