Soboru Watykańskiego II Holandia była miejscem wielu eksperymentów duszpasterskich i teologicznych; ujawniały się sprzeciwy wobec nauki Stolicy Apostolskiej w sprawie etyki seksualnej czy kontroli urodzeń, kontestowano obowiązek celibatu księży, krytykowano tradycyjną naukę katolicką. Tylko w latach 70. ponad 2 000 księży porzuciło stan kapłański. W 1966 roku został opublikowany słynny katechizm holenderski, w którym watykańska Kongregacja Nauki Wiary doszukała się licznych i poważnych błędów doktrynalnych. W tym samym czasie powstały różnego rodzaju organy przedstawicielskie świeckich przenoszące do Kościoła zasady demokracji parlamentarnej i sprowadzające rolę biskupa do roli wykonawcy poleceń rady duszpasterskiej, synodu czy innej organizacji, których mnóstwo wówczas utworzono. Tajemnicą poliszynela