pożądane dla klas panujących. Nie tylko fabrykant, ale i właściciel folwarku potrzebował trzeźwego robotnika. Na tym tle zyskały poparcie bractwa trzeźwości.<br><br>Ruch ten zaczął się na zachodzie Europy i był propagowany przez księży. W 1844 r. dotarł na Górny Śląsk, a stąd rozszerzył się na wszystkie dzielnice Polski.<br>Pod wpływem kazań ludność parafii zapisywała się do bractwa i składała przysięgę, że więcej odtąd pić nie będzie. Akcja ta spotkała się z uznaniem wielu organicznych działaczy. W ich rozumieniu walka z alkoholizmem miała nie tylko podnieść dobrobyt wsi, ale też odwrócić jej uwagę od mniej bezpiecznych przejawów walki klasowej.<br>Tymczasem w samej