złotym wieku nastąpiły: srebrny, brązowy i żelazny, trwający po dziś dzień. Swoistą odmianą pierwotnej idylli był biblijny raj.<br>Błogosławioną epokę ludzkości najpierw lokowano gdzieś w dawno minionych stuleciach, by później przenieść ją w bliżej nie określoną przyszłość. Tak postępowali w XVI stuleciu chiliaści, zwolennicy radykalnej reformacji, wierzący, iż na ziemi kiedyś zapanuje tysiącletnie królestwo powszechnej szczęśliwości. Ich tropem poszli przedstawiciele utopijnego socjalizmu, a później twórcy Rosji radzieckiej, stale powtarzający tę samą obietnicę: "Zaciśnijmy zęby, pracujmy pilnie, a za to naszym potomkom (mniej przezorni mówili: naszym dzieciom) chyba tylko ptasiego mleka zabraknie".<br>Mądrość Kościoła katolickiego przejawiała się i w tym, iż ów