zwę je jedną nieśmiertelną, hańbiącą plamą na ludzkości"&lt;/&gt;.<br>I to jest odpowiedź Renanowi, neoheglistom i katolikom.<br>U Nietzschego znajdujemy ostatni w tym wieku akcent sporu o Jezusa: atak na to, co było wspólne wszystkim trzem kierunkom.<br>Ale czy ostatni w ogóle?<br>Jedno jest znamienne: Nietzsche nie kwestionuje istnienia Chrystusa.<br>Aby kłamać, trzeba wpierw istnieć - wiedział o tym już Kartezjusz. I tak w tej filozofii, przepełnionej bólem, szamotaniem i bluźnierstwem, Chrystus znów jest postacią żyjącą, noszącą w sobie paradoks świadomości swego własnego bóstwa.<br>Czyżby wcielenie się powtórzyło?<br><br>*<br><br>Wiek XIX pozostawił w spadku wiekowi XX problem Chrystusa jako zagadnienie leżące na trzech płaszczyznach