nieraz zapominają humaniści, którzy ciało przeciwstawiają duszy lub też w ogóle negują znaczenie czynników biologicznych w procesie percepcji. Wydaje się, że ostre kontrowersje między poszczególnymi szkołami psychologicznymi dotyczące związków między naturą i kulturą, w wyniku rozwoju nauk, zarówno społecznych, jak i przyrodniczych, straciły dziś na aktualności. Geny lub też biologiczna kondycja organizmu nie decydują wprawdzie o osobowości człowieka, niemniej zakreślają bardzo wyraźne ramy, w jakich osobowość może się ukształtować. Istnieje więc ścisły związek między somatyczną a psychiczną stroną człowieka. Intuicyjnie wiedział o tym Św. Augustyn pisząc w Wyznaniach: ..."poszukujemy zjawisk zgodnych z naszą naturą, a odrzucamy wszystko, co jest z nią