rozwoju miały być największe na świecie, licząc w procentach, kadry naukowe i techniczne. <br>Najlepszym miernikiem nowoczesności i potęgi imperium sowieckiego były, rzecz jasna, zbrojenia i eksploracja przestrzeni kosmicznej. W tych dziedzinach ZSRR nie odstawał od Zachodu, a nawet w wielu przypadkach go przewyższał, czego najlepiej dowodziło symboliczne podwójne pierwszeństwo w kosmosie: wystrzelenie Sputnika w 1957 roku i lot Jurija Gagarina w roku 1961. Towarzyszące tym niewątpliwym sukcesom olbrzymie koszty społeczne, łącznie z ludobójstwem będącym jednym z efektów stalinowskiej modernizacji i późniejszym uciskiem politycznym, racjonalizowali nie tylko dyktatorzy ZSRR, ale i wielu zarówno lewicowych, jak prawicowych intelektualistów Zachodu - statystyka ofiar bladła w