płacono oczywiście ad partem regis. Gdyby komes uczestniczył w sprawowaniu lokalnej jurysdykcji - jak na przykład w Allemanii, gdzie mógł osobiście przewodniczyć wiecowemu sądowi centeny lub wysyłać tam swojego delegata - to musiałby mu przysługiwać również dochód z opłat sądowych. Kapitularz nie mógł przemilczać dochodu komesa, skoro wyliczył precyzyjnie dochody sąsiadów, wysłannika królewskiego oraz samego króla. W tym wypadku milczenie źródła ma moc dowodu: w 797 r. nie było w Saksonii komesowskiego sądownictwa.<br>To nie znaczy, że nie było tam komesów, zauważył H. K. Schulze25. Owszem, nie ulega wątpliwości, że Karol Wielki mianował ich w 782 r., że powierzył im funkcje dowódcze, i