granicy faszyzmu.<br>1) Ideologia. W obecnych omówieniach pomija się ją całkowicie i traktuje się PRL ogólnikowo jako okres niewoli. Tymczasem było to państwo socjalistyczne, rządzone - przynajmniej do lat 70. - przez komunistów jeszcze przedwojennych, z programem marksistowskim: budowa społeczeństwa bezklasowego; produkty pracy powinny należeć do tych, którzy je wytwarzają; człowiek nie ma prawa wyzyskiwać człowieka; ludzkość kuli ziemskiej stanowi wspólnotę: "Wszystkie kajdany świata tworzą jeden łańcuch". Dziś się nie zauważa, jaki wpływ miały te poglądy na kulturę: bywało, że stanowiły jej motor i nietrudno je wykazać w ówczesnych osiągnięciach, przesiąkały zaś one wszędzie: film o "Trędowatej", popularny melodramat sentymentalny, zawierał krytykę przesądów klasowych