IV w 1215 roku: "wszystko, cokolwiek czyni się niezgodnie z sumieniem, służy piekłu". Jeżeli jednak mamy w sumieniu wątpliwości, nie mamy całkowicie jednoznacznego osądu, to zdajemy się na ocenę Kościoła. Po drugie, bezmyślne przyjmowanie tego, co jest podane do wierzenia, jest niekatolickie. Znów powołam się na przykład ze średniowiecza, słynną maksymę św. Anzelma: fides querens intellectum - wiara szukająca zrozumienia. Wiara nie jest wbrew rozumowi, winna być wiarą rozumną, sięgać intelektem, ile się da, w głąb Bożych tajemnic, ale - co oczywiste - Boża przestrzeń jest większa od przestrzeni penetrowanej przez nasz rozum, dlatego prawdy objawione są supraracjonalne (ponadrozumowe), ale nie irracjonalne (nierozumne). Ale