determinizm świata materialnego. Ale czym jest wolność? Odpowiedzi na to pytanie nie są jednolite. W filozofii tradycyjnej akcentowano przede wszystkim zdolność dokonywania autonomicznych wyborów. Pojęcie wyboru nie obrazuje jednak całości naszego doświadczenia wolności. Z istoty idei wyboru wynika, że wybór jest zawsze wyborem czegoś, co już jest, a zatem stanowi, mimo iż jest wolnością, jakąś formę dostosowania się do już istniejących warunków. Tymczasem wolność to także możliwość protestu przeciwko wszelkim warunkom. Jako taka kryje zarzewie tworzenia. Jeśli wolność człowieka jest niekiedy zbyt słaba na to, <page nr=215> by tworzyć świat zewnętrzny, to w każdym razie ma ona moc tworzenia swego własnego stosunku do