Historyzm jako praktyka kompozytorska oddziałał szczególnie silnie na europejską <br><br>muzykę kościelną, głównie XIX i początków XX w. większości krajów ­ także Polski. <br>Chodzi tu zwłaszcza o cecylianizm, znaną tendencję restauracyjną historyzmu, <br>zakładającą odrodzenie idiomu muzyki liturgicznej, użytkowej ­ w nawiązaniu <br>do stylu palestrinowskiego i estetyki chorału gregoriańskiego. Oddziaływanie <br>historyzmu na omawianą twórczość mszalną nie ogranicza się jednak do cecylianizmu. <br>Jest to, moim zdaniem, twórczość bardziej zróżnicowana stylistycznie, przy czym <br>cecylianizm istotnie stanowi punkt wyjścia i zarazem odniesienia.<br> Charakterystyczny stylistyczny paralelizm czasowy mszy można by uporządkować <br>następująco:<br> ­ cecylianizm "ortodoksyjny", klasyczny, uprawiany w I poł. stulecia do ok. <br>lat 30-ych,<br> ­ tendencja tradycjonalistyczna, dominująca, utrzymująca