np. przez wypełnienie materiałami z delty, część może mieć wyraźnie zatartą rzeźbę dna, a pozostała może wykazywać znamiona młodości. Typowym przykładem takiego jeziora jest Bajkał.<br>Oprócz jezior w końcowym lub dojrzałym stadium ewolucji rzadko dostrzega się powstające współcześnie. Tymczasem można wymienić setki jezior z różnych stref klimatycznych, które powstają dosłownie na naszych oczach, np. tworzące się od obrzeży Antarktydy przez strefy wysokogórskie po Arktykę, jeziora na przedpolach recesyjnych lodowców i lądolodów, setki jezior powstających w dolinach rzecznych w wyniku przecięcia szyi meandrów, bardzo powszechne są też jeziora wytopiskowe, które "rodzą się" m.in. na powierzchniach sandrowych wskutek wytapiania brył martwego lodu, wreszcie nowo