z rozważań w poprzednich rozdziałach, największą część promieniowania słonecznego pochłania powierzchnia Ziemi. Tu ulega ono zamianie na energię cieplną i w ten sposób powierzchnia Ziemi staje się głównym źródłem ciepła dla atmosfery, a szczególnie dla jej najniższej warstwy, czyli dla troposfery.<br> Wymiana ciepła między podłożem a powietrzem atmosferycznym odbywa się na skutek promieniowania, cząsteczkowego przewodnictwa ciepła, turbulencyjnego przewodnictwa ciepła oraz przemian fazowych wody. Temperatura powietrza może ponadto ulegać zmianie niezależnie od wymiany ciepła z otoczeniem. Takie zmiany temperatury powietrza, nie spowodowane wymianą ciepła z otoczeniem, noszą nazwę zmian adiabatycznych. Zmiany te są uwarunkowane zmianami ciśnienia atmosferycznego występującymi szczególnie wyraźnie podczas pionowych ruchów