się mnóstwo wydawnictw i pism. Cała mapa niezależnego obiegu literatury. Stan wojenny wprowadzony w 1982 roku wcale nie zatrzymał tego procesu, wręcz przeciwnie, spotęgował jego aktywność. Także krajowi pisane coraz licz niej przechodzili na stronę obiegu wydawniczego bez cenzury. O ile na początku traktowali tę możliwość jako rezerwę dla tekstów nadmiernie okaleczonych lub zdecydowanie odrzuconych przez państwowe wydawnictwa, to z czasem niektórzy zrezygnowali z kamienistej i powolnej drogi w państwowym wydawnictwie. Czy jest to już pisarskie wyzwolenie z pańszczyzny? Sprawa mocno zasupłana, niełatwa do jednoznacznej odpowiedzi. Bo i satysfakcja, ale i pewne poczucie getta, zamknięty krąg podziemnego obiegu, ograniczenia w możliwościach