najpierw judaizmu, a następnie chrześcijaństwa.<br>Również wizja socjalistycznego raju dotarła na wszystkie kontynenty świata. Obok złotego wieku, będącego wspólnym dziedzictwem całej cywilizowanej ludzkości, niektóre narody miały swe własne epoki uznane za okres szczególnej pomyślności. Nie posiadają owego wieku dzieje Rosji czy Niemiec, nie mówiąc już o wielu pomniejszych państwach i narodach. Odnotowała go natomiast Hiszpania, Anglia, Niderlandy, a przede wszystkim Polska, która pamięcią XVI wieku żyła przez cały okres zaborów. W 1884 roku Kazimierz Morawski pisał, iż "pozostanie ta epoka dla nas złotą, podnosząc serca, krzepiąc dusze, podniecając umysły (...).<br>Żyć wspomnieniami świetnymi zapewne trudno, ale i zmarnieć przy nich niepodobnym".<br>Na