we wszystkich "przygodach" niedorosłego narratora: zaborczość i nieuchronność formy, która - pokonana - odradza się także w swoim przeciwieństwie (stąd natręctwo symetrii). Wobec potęgi formy Józio czuje się bezradny. Wpada ciągle z deszczu pod rynnę: Pimko przekazuje go niejako Młodziakom, Młodziakówna - Miętusowi, Miętus - wujostwu.<br>Nawet po wiejskim pogromie Józio wpada w sieć narzeczeńskiej miłości, uplecioną przez Zosię... Umie już się wtedy bronić, ale nie potrafi wyjaśnić, czemu się tak dzieje. Inaczej narrator Filidora, który buduje model Józiowych udręk i peregrynacji.<br>Jest to poglądowy i dydaktyczny model powiastki filozoficznej, którą od razu rozpoznała krytyka, nie umiejąc jednak odczytać jej przesłania.<br>W Wolterowskim Kandydzie ufnego