tej tęsknocie do drugiego człowieka, o jakiej często wspominał Gombrowicz. To pragnienie jest zarazem czynne - pisarz musi czytelnika uwieść, narzucić mu się, przekonać go, że warto się z nim zadawać! - i bierne, bo czeka on także, aby go czytelnik wziął mentalnie w posiadanie, aby mu przydał istnienia i tak uchronił niejako przed śmiercią (zapomnieniem). Jest w tym coś z kuszenia czy po prostu z zalotów... Ale też od wieków porównywano artystów z kobietami! I "prawdziwi mężczyźni", rycerze i przedsiębiorcy, często odnosili się do niech niechętnie.<br>Równie dobrze można powiedzieć, że Gombrowicz tęskni do czytelników, do ludzi po prostu... i zarazem czytelnikom