jakie wtrącają go ludzie i ludzkie instytucje, takie jak rodzina, szkoła, czy nawet obyczaj towarzyski.<br>Parodia rozkłada przymus, którym pętają go inni. Ale retoryczność, nierozłącznie związana ze słowną maestrią, jest znakiem siły, która mu się pozwala wyzwolić. Wszystko potrafię powiedzieć i opowiedzieć - zdaje się powtarzać czytelnikom. Jestem równie zręczny, jak nieprzewidywalny i panując nad słowem, zapanuję także nad wami, zmuszę was, abyście mnie słuchali.<br>Właśnie dlatego, że taki z niego polimorf... ale też wirtuoz, prestidigitator - bohater Ferdydurke staje się niezauważalnie figurą doskonałego artysty. Nie ma wieku, tożsamości, nie ma oblicza, jak przypominają ostatnie słowa powieści: "Uciekam z gębą w rękach" (F