samoświadomego. Z "życia" powstaje biegun biologiczny (obrazowany przez instynkt, czucie, kobiecość, obyczaje, totemy, fetysze, dom, rodzinę), później wraz z rozwojem człowieka tworzy się biegun życia społecznego (myśl, nauka, praca, mowa, moralność, miasto). Stan równowagi między tymi biegunami znamionuje kulturę będącą w fazie rozkwitu. Lecz do każdej kultury można odnieść zasady <orig>nietzscheańskiej</> filozofii życia - widzimy proces narodzin, rozwoju, mutacji i wreszcie zamierania - fakty biologicznego życia są wartościami i rośliny i kultury. Dla kultury pierwszym objawem obumierania jest zanik zrównoważonego napięcia między biegunami biologicznym i społecznym - ten drugi zaczyna dominować nad pierwszym. To, według Spenglera, jest cechą schyłkowego stadium każdej kultury - stadium zwanego