potrzebę reform, które by wyprowadziły Polskę z gospodarczego i kulturalnego zacofania. Stopniowa likwidacja pańszczyzny, uprzemysłowienie <br>kraju, rozwój stowarzyszeń i różnych form samorządu - to były główne pragnienia obozu, który nazywał siebie liberalnym. Nie mógł on oczekiwać tych reform od wstecznych i wrogich Polsce rządów zaborczych. Szukał zatem sposobów podjęcia działalności tej o własnych siłach. Rezygnując z niemożliwej na razie legalnej akcji politycznej, odcinając się od nielegalnej konspiracji liberałowie zalecali legalną akcję niepolityczną, jak np. pionierstwo gospodarcze, pracę społeczną, oświatową i charytatywną, popieranie nauki i twórczości artystycznej. W połowie XIX w. zaczęto określać cały ten zespół dążeń mianem pracy organicznej. Rzecznicy jej nawiązywali do wzorów