stopniowo ze stosowania represji, natomiast władze starały się ułatwić instytucjom jawnym rywalizację z wydawnictwami tajnymi i znosiły coraz więcej cenzorskich zakazów. W latach 1987-1988 czytelnicy byli niekiedy wręcz zaskoczeni pojawianiem się w państwowych księgarniach książek, które wcześniej nie miały szans na publikację.<br> Wiąże się z tym pytanie: kiedy "drugi obieg" praktycznie przestał funkcjonować? Jak wiadomo, cenzurę zniesiono formalnie za rządów gabinetu Tadeusza Mazowieckiego 6 czerwca 1990 roku, akty prawne zaś regulujące jej działalność uchylono kilka tygodni wcześniej. Natomiast wydawcy niezależni już u schyłku komunizmu, najczęściej w pierwszych miesiącach 1989, rezygnowali stopniowo ze środków ostrożności, chociaż nie było jeszcze jasne, czy