stara się wrócić do dorosłości) zostaje zapisany do szkoły. Wysłuchuje tam lekcji polskiego - zabawnej parodii wykładu o polskim romantyzmie - oraz zapoznaje się z konfliktem, który dzieli chłopców na dwie walczące grupy. Na "porządnych", którzy nie wstydzą się swojej pracowitości, patriotyzmu i moralności, oraz na "buntowników", których ideałem jest "parobek", a obsesją seks... Lekcja łaciny i wielka bitwa na miny między przywódcami obu grup, idealistą Syfonem i kontestatorem Miętusem, wypełnia trzeci rozdział. W tym momencie Gombrowicz przerywa i zapowiada "tytułem dygresji" opowiadanie o Filidorze dzieckiem podszytym, zaś przedtem jeszcze przedmowę, gdzie wykłada swoje poglądy na literaturę, stosunki między ludźmi itp. Czyni to