mówisz "podludzi", tylko świadomość tej rozpiętości świata kulis broni mnie przed pesymizmem skrajnym i ostatecznym. Wracamy z tym do człowieka. Padło słowo "dusza". Pytasz: <q>"czy bez oparcia religijnego i metafizycznego słowo Ťczłowiekť nie jest słowem zbyt wieloznacznym. Czy z chwilą gdy odbierze mu się takie znamiona jak dusza nieśmiertelna i odkupienie przez Chrystusa, nie rozpada się natychmiast na mnóstwo odmian, z których jedne godne są opieki i hodowli, a inne doszczętnego wytępienia"</>. Zdaje się, że dotarliśmy do ostatniej warstwy etycznego zagadnienia i od odpowiedzi i wynikających z niej konsekwencji zależy, czy "kamień probierczy" ukaże swój kształt, czy też się cofniemy śladami