znał ważne wtedy języki myśli i literatury (na pewno łacinę, grekę, włoski, być może i inne, zwłaszcza francuski), znał znakomicie literaturę i myśl starożytną oraz sobie współczesną. Tego rodzaju wykształcenie często dzisiaj lekceważymy jako książkowe, nie rozumiejąc jaki związek z kształtowaniem własnej kultury duchowej mają lektury wielkich dzieł i w ogóle obcowanie z myślą przez czytanie; lekceważymy je i marzymy o zastąpieniu go wykształceniem przez życie, a naprawdę zastępujemy je często wykształceniem przez środki masowego przekazu, przez telewizję i prasę. W czasach Kochanowskiego zdobycie humanistycznego wykształcenia było wielokrotnie trudniejsze niż dziś: przecież wstępnym warunkiem jego uzyskania było znakomite opanowanie języka obcego