także z postanowień prawa (przypadki odmienne pozostawiamy na boku jako wyjątkowe).<br>Jest przede wszystkim zjawiskiem faktycznym, o kulturowym głównie podłożu. Termin "ojczyzna", którym posłużyliśmy się w tym fragmencie wykładu, znacznie silniej wiąże się z ideą narodu niż z ideą państwa.<br>Ojczyzna to miejsce, w którym żyje naród - z którego pochodzą ojcowie. Miejsce to jest ojczyzną nawet wówczas, gdy naród nie dysponuje własną państwowością.<br>Nie każdy jednak naród posiada własną ojczyznę. Liczne są przykłady narodów żyjących w rozproszeniu, w diasporze. Wśród bardziej znanych przypadków wymienić trzeba Żydów, zanim uzyskali swą siedzibę narodową w Izraelu, oraz Romów.<br>106. Warto pamiętać, że narody nie