obecność obserwatora lub eksperymentatora nie może być usunięta z opisu praw natury. Metodologiczna refleksja nad naturą poznania eksperymentalnego (nade wszystko teoria definicji operacyjnych) przekonuje o tym, że czynności pomiarowe i eksperymentalne muszą stanowić istotną część definicji, za pomocą których charakteryzujemy przedmioty mierzone i badane, że więc niepodobna opisać przedmiotu nie opisując zabiegów wykonanych efektywnie dla jego zbadania. Wydawać się również może, że medycyna psychosomatyczna, odsłaniając istotną zależność, jaka łączy stany naszego organizmu z naszym świadomym i podświadomym przeżywaniem własnych sytuacji, powinna podtrzymywać przekonanie o naszej odpowiedzialności za własne ciało, które może być obiektem samowiednej akcji regulacyjnej ze strony czysto podmiotowej.<br>Także