człowieku (przede wszystkim zaś w samym Gombrowiczu) wierność wobec tej czy innej idei albo praktykowanie określonej doktryny. Jeżeli więc obala Boga, to rękami chrześcijan; jeśli pali Marksa, to drewna na stos szuka w duszach marksistów. Bywa także świetnym - chociaż osobliwym i niekiedy nielojalnym - krytykiem literackim. Nie dlatego jednak, aby przenikliwie opisywał jakiekolwiek dzieła: pozostawia to profesorom, których następnie wydrwiwa... Także w ocenach nie myli się rzadziej niż inni. Całkiem jak Pimko, przecenia Kasprowicza i krzywdzi Przybosia... Mistrzostwo tej krytyki opiera się na - nietzscheańskiej z ducha - demaskacji psychologicznej. Gombrowicz odsłania nieomylnie sprzeczności czy ułomności, którymi dzieło naznaczyło duszę pisarza. Pokazuje także fałszywość