silniej i co uwydatniają szczególnie. Chesterton był katolikiem przez zachwyt nad misterną złożonością życia, nad jego baśniowością. Zdziechowski - przez odczucie ogromu i grozy zła. Już z tego widać, jak bezpodstawne są pytania, czy katolicyzm jest pesymistyczny czy optymistyczny - jeżeli mieszczą się w nim tak odrębne i przeciwne postawy. Pesymizm i optymizm są w nim splecione nierozerwalnie, każdemu jego pesymistycznemu twierdzeniu o człowieku towarzyszy poprawka optymistyczna - i na odwrót. Istnieją jednak osobowości, którym poprawka pozwala tym skuteczniej zgłębiać prawdę zawartą w twierdzeniu, bo rozwiązuje im ręce, wyznaczając granicę, do której wolno być najczarniejszym pesymistą albo najróżowszym optymistą. Oczywiście to przeciwstawienie jest tylko