Grodna, gdzie król Stanisław August przepędza ostatnie żałosne miesiące swego panowania pod potężną "opieką" Repnina. Książę uczestniczy w koszmarnym widowisku, jakim są ostatnie królewskie audiencje publiczne. Król jest zmieniony nie do poznania. Wychudły, zmizerowany, smutny, twarz ma ściągniętą i zżółkłą, przy powitaniu z ludźmi nie podnosi oczu. Ze wszystkich stron otaczają go płatni szpiedzy w strojach dworskich urzędników: sekretarz Friese, marszałek Fryderyk Moszyński. Podejrzliwy ambasador Sievers obawia się, aby król w ostatniej chwili przed abdykacją nie uciekł za granicę, więc pod rozmaitymi pretekstami coraz bardziej ogranicza jego swobodę osobistą. Nieszczęsny monarcha większość swego czasu poświęca na upokarzające starania o urządzenie sobie