chciał przeniknąć tajemnicę ich bytu. Tak niegdyś patrzył na kamiennego żołnierza, co stał na cokole i bohatersko wypinał pierś na działanie wiatru. "Żołnierz - Planty mgła - zima - Hela - Humaniewski - Hela - Humaniewski - Hela - Humaniewski... co za wstrętne skojarzenia". Zawsze oni oboje wpychali mu się w pamięć, a za nimi, niby dym za parowozem, ciągnął się metafizyczny zapach minionych przeżyć, aż gdzieś do pierwszych wieczorów w bufecie - z mroku pamięci wyłaniały się coraz to nowe, drobne, niepozorne wspomnienia; ciemne zakamarki schodów hotelowych, podwórza i umywalni, tony głucho rzępolącej orkiestry, pojedyncze słowa, twarze zdeformowane gniewem lub histerycznym śmiechem, rzegot półmisków, skrzekliwy głos starego Pancera, dźwięk