lat działalności liczba czynnych w Wilnie filomatów rzadko kiedy przekraczała 10. Kierowali mimo to życiem całego środowiska studenckiego za pośrednictwem organizacji o różnej liczebności i zakresie działania: Związku Przyjaciół, Promienistych, Filaretów itd. Zrazu filomaci stawiali sobie za cel samokształcenie, pielęgnowanie przyjaźni i cnoty. Później pojawiły się w ich ustawach akcenty patriotyczne.<br>Stopniowo wbrew Jeżowskiemu, a za sprawą Mickiewicza i Tomasza Zana, wykrystalizowało się szersze zadanie związku: wychowanie światłego, prawego i gorliwego pokolenia obywateli, które stanęłoby na czele kraju, dając początek reformom społecznym, podejmując - być może, kiedyś - walkę o niepodległość. W tym duchu pracowano świadomie, wpływając i na młodzież szkolną, i na