X (np. pozostającą w bliskiej więzi z jakimś ośrodkiem władzy) zapotrzebowanie obwarowane swoistymi warunkami brzegowymi, niewiele mającymi wspólnego, czy to z racjami naukowymi, czy też z racjami podmiotowymi? A co z kolei ma zrobić przeciętny realizator owych działań socjotechnicznych? Są to ważne pytania. Dotyczą one relacji między dwiema perspektywami patrzenia, perspektywą naukową i perspektywą ideologiczną, na praktykę. Bywa i tak, że racje naukowe dochodzą - w takich przypadkach - do głosu niejako w drugiej kolejności (o ile są dopuszczalne z punktu widzenia założonej perspektywy ideologicznej). Ważne jest przecież - zgodnie z "duchem" zdań dyrektywalnych - aby podejmować takie działania, które gwarantują realizację postulowanego (przez kogo