i cesarz rzymski rościli sobie prawo do wpływania na losy chrześcijaństwa. Trwający po dziś dzień rozłam spowodował, że ukształtowały się dwa warianty kultury chrześcijańskiej - łaciński, czyli zachodni, i wschodni, odwołujący się do tradycji grecko-bizantyjskich.<br><br>Walka cesarstwa z papiestwem. Tymczasem na zachodzie Europy narastał spór między papiestwem a cesarstwem o pierwszeństwo w świecie łacińskim. Do ostrego konfliktu doszło za pontyfikatu Grzegorza VII, który uznawał nadrzędne stanowisko władzy duchownej nad świecką. Odmówił on panującym prawa powoływania biskupów i uposażania biskupstw w ziemię nadawaną w lenno (prawo inwestytury). Biskupom zaś zabronił przyjmowania tych nadań, ponieważ jako lennicy władców świeckich częściej ulegali wpływom politycznym