postrzegani jako Polacy. Byli określani jako "lud", "ludzie tutejsi", "mieszkańcy wioski", poddani jakiegoś właściciela ziemskiego.<br>Poczucie przynależności do narodu polskiego i narodowej wspólnoty kultury pojawiało się stopniowo w XIX wieku wraz z ostatecznym rozkładem społeczeństwa stanowego i z zanikiem stanu szlacheckiego. Bardzo istotną rolę w upowszechnieniu świadomości narodowej wśród warstw plebejskich w XIX wieku odgrywały takie instytucje, jak Kościół katolicki, organizacje polityczne funkcjonujące na wsi - partie chłopskie, Narodowa Demokracja, organizacje o charakterze spółdzielczym, a w środowiskach robotniczych socjaliści, zwłaszcza PPS. Organizacje te przez podniesienie świadomości, kultury, oświaty warstw plebejskich "podciągnęły je do polskości". Naród polski przestawał być wyłącznie "narodem szlacheckim" lub