pod rozmaitymi pretekstami coraz bardziej ogranicza jego swobodę osobistą. Nieszczęsny monarcha większość swego czasu poświęca na upokarzające starania o urządzenie sobie życia po abdykacji. Poza tym chodzi do kościoła, pilnie czytuje gazety i dyskutuje z poetą Trembeckim na temat przyszłości maszyn latających. "Podtrzymywała go jedynie głęboka, lecz wolna od przesądów pobożność i niesłabnące zainteresowanie dla wielkich wydarzeń europejskich" - notuje z melancholią ks. Stanisław.<br>Po dwumiesięcznym wyczekiwaniu nadchodzi wreszcie paszport z Petersburga. Bratanek czule żegna się ze stryjem i wyrusza w dalszą podróż.<br>Pobyt księcia w Rosji rozpoczyna się dla niego nadzwyczaj pomyślnie. Zaraz po przyjeździe imperatorowa przyjmuje go na długiej audiencji