wystarczająco zbieżne, by na ich podstawie zaryzykować uogólnienie. Archetypem wróżdy był w tradycji prawnej ludów barbarzyńskich konflikt grupowy, w którym ród ofiary stawał przeciw rodowi zabójcy.<br> Zjawisko to wykraczało daleko poza obecną także w naszej kulturze postawę solidarności z krewnymi. W grę wchodziły charakterystyczne dla kultur tradycyjnych wyobrażenia o grupowej podmiotowości oraz szczególny sposób pojmowania związku jednostki z macierzystą grupą. Z norm dotyczących wróżdy i wergeldu wynika, że zabójstwo traktowano jako cios zadany rodowi ofiary przez ród zabójcy. Pokrzywdzonymi byli nie tylko domownicy i bliska rodzina, ale także dalsi kuzyni aż do piątego, szóstego lub siódmego stopnia pokrewieństwa. Wszyscy oni ponieśli