czasem syntezy dopełniającej się pod wpływem przyszłości. Oczekując z nadzieją na-dejścia jakiegoś jutra, zarazem odcinamy się na pewnym poziomie od danych pamięci, by na innym poziomie zaakceptować <page nr=299> inne jej dane. Widać to szczególnie wyraźnie m.in. w fenomenie mistyki. Św. Jan od Krzyża pisze: <q>"Żadna forma czy poznanie nadprzyrodzone podpadające pod pamięć nie jest Bogiem... Pamięć musi się oderwać od wszystkich form i wiadomości, by mogła złączyć się z Bogiem w nadziei"</>. Niemniej niektóre dane pamięci zostaną potwierdzone. Pod wpływem nadziei dusza trwa w wierze, która mówi, że minione formy poznania związane z niedojrzałością człowieka Bogiem być nie mogą. Pewność