praktyki społecznej i sferę praktyki badawczej wprowadzony jest jeszcze dodatkowy filtr, któremu przypisywana jest rola cenzorska. Jest to filtr ideologiczny. To on w instancji ostatecznej "decyduje" o tym, czy dany program (bez względu na wyniki filtrów: metodologicznego, prakseologicznego i etycznego) będzie upowszechniony czy też nie. Jakie z tego tytułu konsekwencje ponosi społeczeństwo pozostające w okowach rządów totalitarnych, nie trzeba tutaj pisać. Wystarczy wspomnieć o losach genetyki w ZSRR ery stalinowskiej, losach fizyki "niearyjskiej" w III Rzeszy, czy o losach wyników badań społecznych nie respektujących dogmatu marksistowsko-leninowskiego w krajach opartych na rządach komunistycznych. To wypaczenie ilustruje na rys. 2.3 linia