za nieszkodliwą manię: było "irracjonalne", podobnie jak dziś fizyka atomowa bywa określana jako najdroższa zabawka, jaką wymyślili dla siebie mężczyźni. Prawda, że rzadko spotkać można twierdzenie, iż uprawianie tej dziedziny nauki jest "irracjonalne" - przeciwnie: uchodzi ona za synonim potęgi ludzkiego rozumu. Jest to wszakże rozum bezproduktywny - tak ocenia go opinia potoczna. Brak elementu natychmiastowej, sprawdzalnej powszechnie użyteczności takich badań obniża stopień racjonalności. "Sensowne" bowiem - w naszym przekonaniu - jest przede wszystkim to, co "użyteczne".<br>Irracjonalizmu nie można jednak łączyć z indywidualizmem. Irracjonalnie postępować mogą także zbiorowości - opinia powszechna może również być irracjonalna. Mity, religie, utopie, ideologie, stereotypy, przesądy, zbiorowe resentymenty - wszystko to