polskiej wojny dwunastoletniej" (1648--1660). Przyniosła ona załamanie się mocarstwowej dotąd pozycji Rzeczypospolitej. Kolejne powstanie prawosławnej Kozaczyzny doprowadziło do odpadnięcia części Ukrainy od Polski. W 1654 r. wybuchła wojna z również prawosławną Rosją, w rok później spadł na Rzeczpospolitą najazd luterańskiej Szwecji, której przyszły z pomocą wojska dwóch innych państw protestanckich, mianowicie Prus Książęcych oraz Siedmiogrodu. Obok katolickiej także spora część szlachty kalwińskiej i ariańskiej znalazła się w obozie wroga. Współwyznawcom rychło przebaczono jednak popełnioną zdradę, bo i cóż można było zrobić innego. <br><br>Natomiast braci polskich (arian) skazano w r. 1658 na wygnanie, motywując to zresztą bluźnierczym charakterem ich wyznania, a