Wkrótce rozgorzały w Niemczech krwawe wojny religijne, zakończone pokojem w Augsburgu (1555). Zawarto tam ugodę przyznającą władcom prawo do narzucania religii poddanym. Od tej pory na terenie Rzeszy sąsiadowały ze sobą księstwa katolickie i protestanckie; od protestu złożonego przez zwolenników reformacji na sejmie w Rzeszy nazywano ich protestantami. W państwach protestanckich odbierano Kościołowi katolickiemu majątki i uprawnienia.<br><br>Kolejnym wielkim reformatorem, który odrzucił zwierzchność papiestwa, był zamieszkały w Szwajcarii Francuz - Jan Kalwin. Kalwinizm opierał się głównie na nauce Lutra. Nowy element stanowiła teza, że człowiek w chwili narodzin jest już przeznaczony przez Boga do zbawienia lub potępienia. Kalwin zdobył wkrótce wielką liczbę