skutek subtelnie odtwarzanej historii rodzinnej: Iwony Smolki (jej bohaterkę obciąża los przedwojennej inteligencji) czy Stanisława Bieniasza (jego bohatera obarczają komplikacje narodowościowe Śląska). Intensyfikowanie przeżyć psychicznych bohaterów - erotyczne dramaty u Smolki, moralne dylematy u Bieniasza - zaciera wyrazistość osobistego poszukiwania nowej prawdy o sobie i historii, jest jednym z czynników upodabniających tę prozę do przeciętnej powieści tzw. społecznej czy obyczajowej, o pewnych ambicjach prozy politycznej. Zaciera się granica pomiędzy omawianą prozą autobiograficzną a - na przykład - Dezerterem Tadeusz Siejaka, którego bohater jest kolejnym wcieleniem tzw. zaangażowanego bohatera poprzednich osobliwych powieści produkcyjno-politycznych tego autora: tym razem jego bohater opowiada się wobec problemów emigracji, kolaboracji