Hiszpanii czy Rosji podkreślają z upodobaniem zacofanie gospodarcze tych obszarów, kontrast między wielkimi majątkami ziemskimi z jednej strony a masami sproletaryzowanych chłopów - z drugiej, niską kulturę polityczną i brak zalegalizowanych form wyrażania protestu kanalizującego nastroje niezadowolenia, tradycje powstań chłopskich, szczególną rolę religii i Kościoła. W myśl tej koncepcji anarchizm był prymitywnym i anachronicznym ruchem biedoty wiejskiej w krajach o zacofanej strukturze społecznej (Hobsbawm, Avrich, Kaplan). Tymczasem autorzy opracowań niemieckich zapewniają nas równie stanowczo, że mamy do czynienia z "ruchem wielkomiejskim" (Grosstadt Bewegung), który "był w swojej masie ruchem robotniczym". Francuzi i Szwajcarzy twierdzą, że kluczem do zrozumienia tego zjawiska jest organizacja