nikim więcej niż reprodukcjami odwzorowującymi dowolną konwencję. Podobnie ma się rzecz z samą permanentną Rewolucją/Katastrofą, która równie dobrze rozgrywa się w imię zaprojektowanego przez Enda "człowieka doskonałego", co i "pupy" Fuzi Miłostki. Podróże bohatera powieści skłaniają go do wniosku, iż jego Miasto ziściło model katastrofy wpisany w serię "rewolucyjnych przeistoczeń" w obszarze dwudziestowiecznej historii. Opowieści o wyprawach Enda narrator nazywa "Endeją": <gap>. To opowieści o końcu "ja", jak również autoprezentacje końca, który powiela inne, "historyczne" końce. Jeśli podróże Enda spełniły edukacyjną funkcję względem bohatera, to przede wszystkim dzięki jego uważnemu wsłuchiwaniu się w głos książek-przewodników. Co jednak może powiedzieć opowieść