na ustalaniu cyklów w rozwoju ludzkości, szczególnie jeżeli zmierzają do oświetlenia tak czy inaczej jednego, krótkiego momentu, a więc tzw. naszych czasów, budzą podejrzenia. Mitologiczne ujęcie starożytnych Germanów przez niemieckich uczonych jest aż nazbyt jaskrawym tego przykładem. Zawsze powstanie wątpliwość, czy nie chodzi tu o zmitologizowanie współczesności z różnych powodów, przy czym pojęcia współczesne przerzuca się na ludzi dawnych epok, którzy ani tych pojęć nie mieli, ani nie przeżywali zjawisk tak jak my - i ci ludzie dawni, odpowiednio spreparowani, mają służyć za dowód słuszności jakiejś tezy. Kiedy Witkiewicz pisze o dawnych artystach ("mięśnie jak liny stalowe") albo o dawnych władcach, przeżywających dziwność