bardzo niekorzystnie. Przyjętymi w literaturze miernikami rozwoju ubezpieczeń są: relacja wartości zebranej składki do PKB, wielkość składki na głowę mieszkańca, ogólny zbiór składek oraz jego struktura. W 1994 r. łączna suma składek stanowiła w Polsce niecałe 2% PKB, podczas gdy w Europie średnio 6,8% PKB; w niektórych krajach wysoko rozwiniętych ogólny zbiór składki w tym okresie wynosił 8-13% PKB, w Czechach 2,8%, na Węgrzech 2,5%, w Słowacji 2,3% PKB. Przeciętny mieszkaniec Unii Europejskiej w 1994 r. wydawał na składkę ubezpieczeniową około 1357 USD, krajów członkowskich OECD 1709 USD, a 14 krajów Europy Środkowo-Wschodniej około 32