miłośników starych miast (m.in. &lt;name type="place"&gt;Florencji&lt;/&gt;, &lt;name type="place"&gt;Rothenburga&lt;/&gt;, &lt;name type="place"&gt;Lubeki&lt;/&gt;) jest "... &lt;q&gt;ochrona nie pojedynczych zabytków lecz staroświeckiego wyglądu miasta&lt;/&gt;". W odczycie wygłoszonym w Krakowie w 1909 r. pt. &lt;name type="tit"&gt;Piękność miast i jej ochrona&lt;/&gt; omawiał &lt;name type="person"&gt;Tomkowicz&lt;/&gt; takie istotne zagadnienia z zakresu ochrony i estetyki miasta historycznego jak: linie regulacyjne, rozszerzenie i prostowanie ulic, sadzenie drzew na ulicach i placach, architektura nowych domów w starych dzielnicach, niwelowanie poziomów i in. Zabytkiem dla &lt;name type="person"&gt;Tomkowicza&lt;/&gt; był rozumiany nowocześnie zespół urbanistyczny, cały "&lt;q&gt;obraz miasta, w którego skład wchodzą harmonijnie przedmioty większego i mniejszego znaczenia&lt;/&gt;".<br>&lt;q&gt;Leon Piniński&lt;/&gt; w odczycie wygłoszonym we &lt;name type="place"&gt;Lwowie&lt;/&gt; w 1911 r. postulował konieczność zachowania specyficznego